ΠΙΚΠΑ

Το Πατριωτικό Ίδρυμα Κοινωνικής Πρόνοιας και Αντίληψης ή ΠΙΚΠΑ ιδρύθηκε το 1914 ως «Πατριωτικός Σύλλογος Ελληνίδων» για να βοηθήσει στη νοσηλεία ασθενών και τραυματιών του πολέμου και να βοηθήσει φτωχές οικογένειες στρατευμένων. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το ίδρυμα μετονομάστηκε πολλές φορές και σταδιακά προσανατολίστηκε στην προστασία του παιδιού και της μητρότητας. Το 1939 μετονομάστηκε τελικά σε ΠΙΚΠΑ. Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το ΠΙΚΠΑ συνεργάστηκε με τον Ερυθρό Σταυρό, με το Διεθνές Ταμείο για τα Παιδιά και τη UNICEF. Από το 1925 λειτουργούσε επίσης καλοκαιρινές κατασκηνώσεις για παιδιά που πάσχουν από φυματίωση. Οι «Εξοχές», όπως ονομάζονταν, σταμάτησαν κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά άρχισαν να λειτουργούν ξανά μετά το 1945. Το 1948, η εντολή τους επεκτάθηκε για να δεχτούν άπορα παιδιά με προβλήματα στην ανάπτυξη ή οποιαδήποτε χρόνια ασθένεια και το 1951 να συμπεριλάβουν και εργαζόμενα παιδιά, και όλα τα παιδιά που παρακολουθούνται από γιατρούς. Στις δεκαετίες του 1950 και του 1960, το ΠΙΚΠΑ έφτασε να αποτελεί ένα αυτοτελές σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και πρόνοιας για ανηλίκους. Στο απόγειό του, οι υπηρεσίες του περιλάμβαναν από σχολεία για ιατρικό προσωπικό και κινητές ιατρικές μονάδες μέχρι κλινικές, νοσοκομεία και νηπιαγωγεία. Το 1956 το ΠΙΚΠΑ δημιούργησε την πρώτη του δομή για ανάπηρα παιδιά, στη Βούλα. Σταδιακά, θα κατέληγε να διευθύνει τα περισσότερα ιδρύματα για παιδιά με αναπηρία στην Ελλάδα. Το 1998, το ΠΙΚΠΑ, το Κέντρο Βρεφών «Η Μητέρα» και ο Εθνικός Οργανισμός Πρόνοιας (διάδοχος της Βασιλικής Πρόνοιας) συγχωνεύθηκαν, σχηματίζοντας τον ΕΟΚΦ (Εθνικό Οργανισμό Παιδικής Φροντίδας). Το 2003, οι Υπηρεσίες του ΕΟΚΦ μετατρέπονται σε υπηρεσίες του ΠΕΣΥΠ (Περιφερειακού Συστήματος Υγείας και Περίθαλψης) ως αποκεντρωμένες και ανεξάρτητες μονάδες. Από το 2013, πολλές μονάδες του πάλαι ποτέ ΠΙΚΠΑ υπάγονται στα κατά τόπους Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας των περιφερειών. Παρότι σήμερα πια δεν υφίσταται διοικητικά, το όνομα ΠΙΚΠΑ έχει επιβιώσει στα καθημερινά ονόματα διαφόρων παιδικών ιδρυμάτων σε όλη την Ελλάδα.