Τα κρυμμένα παιδιά

Το δεύτερο ντοκιμαντέρ που βασίζεται στην έρευνα του Manifold για το σύστημα παιδικής προστασίας στην Ελλάδα είναι ελεύθερα διαθέσιμο στην πλατφόρμα του VICE Greece. Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1 στις 29 Ιουνίου 2023.

Το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει τους τρόπους με τους οποίους αντιμετωπίζεται η παιδική και εφηβική αναπηρία στην Ελλάδα τόσο από την άποψη των επίσημων πολιτικών όσο και από την άποψη των διαδεδομένων προκαταλήψεων και στερεοτύπων. Συγκεκριμένα, εξετάζει, πρώτον, τις πολιτικές αποκλεισμού των ανάπηρων παιδιών από την ευρύτερη κοινότητα, οι οποίες τα καταδικάζουν είτε στον εγκλεισμό σε ιδρύματα είτε σε «ειδικούς» χώρους μάθησης ή/και απασχόλησης/ψυχαγωγίας.

Δεύτερον, το πώς οι πολιτικές αυτές στερούν από τα ανάπηρα παιδιά τη δυνατότητα να αναπτύξουν δεξιότητες που για το συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό από αυτά θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια λειτουργική και αυτοεξυπηρετούμενη ζωή και σε κάθε περίπτωση σε σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής που απολαμβάνουν. Επίσης, το πώς οι πολιτικές αυτές οδηγούν σε έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων, αναπαράγοντας εντέλει το ιδρυματικό μοντέλο.

Τρίτον, τον κοινωνικό διαχωρισμό που γεννούν και αναπαράγουν αυτές οι πολιτικές, με αποτέλεσμα ούτε τα ανάπηρα παιδιά να έρχονται σε επαφή με τυπικής ανάπτυξης συνομήλικους και συνομήλικές τους ούτε η ευρύτερη κοινότητα να μαθαίνει να ζει μαζί με ανάπηρους ανθρώπους.

Τέταρτον, το μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών, δηλαδή το γεγονός ότι καθώς τα μη ανάπηρα παιδιά μεγαλώνουν δίχως ανάπηρα παιδιά στο περιβάλλον τους, ως ενήλικες πλέον αντιμετωπίζουν τα ανάπηρα άτομα με άγνοια, αμηχανία, δυσκολία επικοινωνίας και αισθήματα οίκτου και φρίκης που οδηγούν στην περαιτέρω περιθωριοποίηση.

Στην κάμερα του VICE μιλούν, μεταξύ άλλων, ο Βαγγέλης Τσαγανός, ο οποίος μεγάλωσε στο ΠΙΚΠΑ, ο ανάπηρος ακτιβιστής και σκηνοθέτης, Αντώνης Ρέλλας, η συνήγορος του παιδιού, Θεώνη Κουφονικολάκου, ο Διευθυντής Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, ψυχίατρος Γιώργος Νικολαΐδης, η Ιωάννα Κουβαριτάκη, δικηγόρος και μητέρα δύο παιδιών, ενός τυπικής και ενός μη τυπικής ανάπτυξης